Faktor rizika i prevencija karcinoma
Prevencija i rano otkrivanje raka grlića materice

Karcinom grlića materice je u svetu drugi po učestalosti karcinom kod žena. Godišnje oboli oko 500 000, a umre oko 300 000 žena u svetu. Godišnje u Srbiji oboli preko 1500 žena i Srbija ima među najvećim učestalostima oboljevanja i smrtnosti od ovog karcinoma u Evropi.

Faktori visokog rizika:

• seksualni odnosi započeti u ranoj mladosti (pre 16 godine),
• brojni seksualni partneri,
• nezaštićeni odnosi (bez kondoma), naročito u kratkotrajnim i rizičnim vezama,
• odnosi sa muškarcem koji ima infekciju HPV (humani papiloma virus), opasni tipovi virusa HPV,
• seksualno prenosive bolesti,
• pušači ili raniji pušači,
• žene koje ne odlaze kod ginekologa, nepouzdane za praćenje i dr.

Za uspešno sprovođenje preventivnih pregleda osnovno je obezbediti redovni kontakt sa ginekologom, koji procenjuje rizik, daje potrebna uputstva i sprovodi preventivne preglede.

• Osnovne metode za rano otkrivanje raka grlića materice su citološki ili Papanikolau bris, kolposkopija i testiranje na prisustvo visokoonkogenih tipova HP-virusa.
• Sa pregledima treba započeti oko tri godine nakon početka seksualne aktivnosti, a najkasnije u starosti od 20 godina.
• Ženama ispod 30 godina treba raditi pregled jednom godišnje, nakon toga ukoliko se stalno dobijaju dobri nalazi pregledi se mogu raditi na 2-3 godine.
• Posle 65 godine, ukoliko je žena do tada redovno kontrolisana, preglede treba obustaviti.
• Sprovođenje preventivnih pregleda kod pojedinih grupa pacijenata ili individualno određuje ordinirajući (Vaš) doktor.